راهنمای تنظیمات بایوس سیستم BIOS Setup

Bios مخفف Base Input Output System بوده و شامل ویژگی هایی برای راه اندازی و پیکربندی تنظیمات و ویژگی های سیستم است.

تنظیمات BIOS یا Cmos روی مادربرد در یک آی سی به نام Cimos IC ذخیره می شود.

هنگامی که کامپیوتر خاموش است، باتری داخلی مادربرد تنظیمات ذخیره شده را حفظ می کند. علاوه بر تنظیمات، زمان و تاریخ نیز اطلاعات آی سی سیمائوس است که توسط این باتری محافظت می شود.

برای ورود به قسمت تنظیمات بایوس وقتی کامپیوتر را روشن می کنید دکمه های Delete یا در برخی سیستم ها Ctl + F1 یا F12 را فشار دهید. (بستگی به نوع مادربرد دارد)

در این قسمت که فقط با کیبورد قابل تنظیم است می توانید تنظیمات زیادی را انجام دهید که به مهمترین آنها اشاره می شود.

توجه داشته باشید که منوها و گزینه ها ممکن است در مادربردهای مختلف متفاوت باشد. اما اصول کلی و معنای همه آنها یکی است. ما با گزینه های اصلی مربوط به دو سازنده معروف IC BIOS (AMI و Award) برخورد کرده ایم:

راهنمای تنظیمات بایوس سیستم BIOS Setup

1) Standard CMOS Features (قابلیتهای استاندارد)

این بخش شامل تنظیمات اولیه و مشترک بین تمامی سیستم ها بوده و شامل موارد زیر می باشد:

Date & Time:

تنظیم و نمایش تاریخ – تنظیم و نمایش ساعت.

IDE 0 Master:

تنظیم و نمایش دستگاهی که به پورت IDE0 روی مادر بورد نصب شده و در حالت Master قرار دارد.

IDE 0 Slave:

تنظیم و نمایش دستگاهی که به پورت IDE0 روی مادر بورد نصب شده و در حالت Slave قرار دارد.

IDE 1 Master:

تنظیم و نمایش دستگاهی که به پورت IDE1 روی مادر بورد نصب شده و در حالت Master قرار دارد.

IDE 1 Slave:

تنظیم و نمایش دستگاهی که به پورت IDE1 روی مادر بورد نصب شده و در حالت Slave قرار دارد.

Serial ATA 0:

تنظیم و نمایش دستگاهی که به پورت SATA0 روی مادر بورد نصب شده.

Serial ATA 1:

تنظیم و نمایش دستگاهی که به پورت SATA1 روی مادر بورد نصب شده.

Floppy Device – Drive A / Drive B:

تنظیمات و فعال/غیرفعال کردن درایو فلاپی دیسک.

System Information:

نمایش کلیاتی راجع به سیستم (در برخی سیستمها وجود دارد).

نکته: دستگاه هایی مانند CD-ROM، رایترها و هارد دیسک ها اغلب ATA هستند و با یک کابل 80 رشته ای به نام IDE به مادربرد متصل می شوند. اکثر مادربردها یک یا دو پورت IDE دارند (یعنی 2 یا 4 دستگاه ATA را می توان به آن متصل کرد. ATA گاهی اوقات PATA نامیده می شود).

از آنجایی که کابل IDE دارای سوکت است، می توان دو سوکت را روی دو دستگاه نصب کرد، یکی Slave و دیگری Master. برای تنظیم اینکه کدام یک Master و کدام Salve باشد، جامپرهایی در پشت این دستگاه ها تعبیه شده است که با توجه به توضیحات روی دستگاه قابل تنظیم است.

هارد دیسک و رایتر با سوکت SATA نیز موجود است که سرعت آنها بسیار بیشتر و کابل های آنها کوچکتر است. این دستگاه ها با کابلی به نام SATA به مادربرد متصل می شوند. روی هر پورت SATA یک دستگاه نصب شده است. اکثر مادربردها در حال حاضر دارای 2، 4 یا 6 پورت SATA هستند.

2) Advanced CMOS Features ( امکانات ویژه و خاص)

شامل تنظیمات امکانات ویژه و خاص مربوط به BIOS سیستم میباشد.

مثلا در اغلب بایوس ها شامل موارد زیر است :

( توضیح: گزینه های قابل انتخاب برای هر تنظیم در داخل کروشه [ ] قرار داده شده)

Boot Sector Protection: [Enable/ Disable]

فعال(Enable) یا غیرفعال (Disable) بودن سیستم حفاظت از خرابی و دستکاری غیرمجاز بایوس توسط ویروس و یا اتفاقات ناخواسته

Full Screen Logo Screen: [Enable/ Disable]

نمایش یا عدم نمایش لوگوی شرکت سازنده مادِربورد در ابتدای روشن شدن سیستم

Quick Booting: [Enable/ Disable]

با قرار دادن این گزینه روی Enable، سیستم پس از 10 ثانیه از بررسی تنظیمات شروع به بوت شدن می کند. (اگر بررسی بیش از 10 ثانیه طول بکشد، بررسی بقیه متوقف می شود)

Boot Up Num-Lock LED: [ON / OFF]

مشخص کردن وضعیت پیش فرض چراغ دکمه های شماره (Numbers Keys)

Boot Sequence [C, CD-Rom,A / A,CD-Rom,C / CD-Rom.C,A / CD- Rom,A,C ]

با ورود به این بخش می توانید اولویت مراجعه سیستم برای بالا آمدن را به دستگاه دلخواه بدهید.

Hard Disk Boot Priority: [HDD 0 / HDD 1 / HDD 2/…]

تنظیم اولویت بین هارددیسکها برای بالا آمدن (اینکه سیستم عامل با کمک کدام هارد بالا بیاید)

First (1st) Boot Device: [Hard Disk / CD-ROM / Floppy / USB HDD/…]

تنظیم اولین دستگاهی که توسط سیستم برای بوت شدن مورد استفاده قرار میگیرد.

Second (2nd) Boot Device: [Hard Disk / CD-ROM / Floppy / USB HDD/…]

دستگاه دوم مورد استفاده توسط سیستم را برای بوت تنظیم کنید (فقط زمانی که دستگاه اول سیستم را بوت نکرد به دستگاه دوم مراجعه کنید)

Third (3rd) Boot Device: [Hard Disk / CD-ROM / Floppy / USB HDD/…]

دستگاه سوم مورد استفاده توسط سیستم را برای بوت کردن تنظیم کنید (فقط زمانی که دستگاه دوم بوت نشد به دستگاه سوم مراجعه کنید)

Other Boot Device

دستگاه های دیگری را که سیستم برای بوت کردن استفاده می کند تنظیم کنید.

نکته: وقتی می خواهیم از روی سی دی ویندوز نصب کنیم باید سی دی رام First Boot Device را وارد کنیم تا سیستم به محض روشن شدن به درایو سی دی برود و از روی سی دی بالا بیاید.

3) Integrated Peripherals (دستگاههای مجتمع روی مادِربورد)

تنظیمات تمام دستگاه ها و اجزای روی مادربرد (ادغام شده روی مادربرد) یا به اصطلاح تنظیمات دستگاه های آنبرد (On Board)

تنظیمات دستگاه Onboard مانند کارت صدا، پورت USB (USB)، کارت گرافیک آنبرد، کارت شبکه نصب شده بر روی مادربرد در این قسمت قرار دارند.

قسمت های مهم این بخش را توضیح خواهیم داد:

USB Controller: [Disable / 2 Ports / 4 Ports / 6 Ports / 8 Ports /…]

تنظیم فعال یا غیر فعال بودن پورتهای USB مادربورد

USB Device Legacy Support: [Enable / Disable]

تنظیم امکان/عدم امکان استفاده از دستگاههای USB در سیستم عامل

Onboard LAN Controller: [Enable / Disable]

تنظیم فعال/غیرفعال بودن کنترلر شبکه

Audio Controller: [Enable / Disable]

تنظیم فعال/غیرفعال بودن کارت صدا

On-Chip ATA Controller: [Enable / Disable]

تنظیم کنترلر دستگاههای ATA

On-Chip SATA Controller: [Enable / Disable]

تنظیم فعال/غیرفعال بودن کنترلر دستگاههای SATA

Raid Sata Mode: [IDE / Raid0 / Raid 1 / Raid 2 / …]

تنظیم سیستم استفاده از Raid ( استفاده بهینه و بدون خطا از چند هارد دیسک)

I/O Device:

تنظیمات مربوط به پورتهای خروجی و ورودی مادربورد مانند LPT, Com, Mid

USB Keyboard Support: [Enable / Disable]

فعال یا غیرفعال بودن کیبورد با پورت USB (برای کیبورد های USB حتما باید این گزینه فعال باشد)

USB Mouse Support: [Enable / Disable]

فعال یا غیرفعال بودن ماوس با پورت USB (برای موس های یو اس بی حتما باید این پورت فعال باشد، در غیر اینصورت هنگام نصب ویندوز در زمانی که سیستم یو اس بی را شناسایی نمی کند موس غیر فعال می شود)

Onboard Serial Port 1 & 2

تنظیمات مربوط به پورتهای سریال

4) Power Management Setup (تنظیمات مدیریت تغذیه سیستم)

در این قسمت اغلب چند بخش اساسی وجود دارد:

ACPI Function (Or Suspend Mode): [Enable / Disable]

تنظیم عملکرد حالت ACPI که در ویندوز قابل استفاده است

USB Device Wake UP: [Enable / Disable]

اینکه سیستم با دستگاههای متصل به USB از حالت استندبای خارج گردد یا خیر

Resume From S3 by PS2 Keyboard: [Enable / Disable]

اینکه سیستم با کیبورد متصل به PS2 از حالت استندبای خارج گردد یا خیر.

Resume From S3 by PS2 Mouse: [Enable / Disable]

اینکه سیستم با ماوس متصل به PS2 از حالت استندبای خارج گردد یا خیر

Power Button Function: [Power Off / Suspend]

عملکرد دکمه پاور روی کیس ( خاموش کند و یا به حالت استندبای برود )

Keyboard Power ON:

این بخش دارای 3 گزینه است :

ـ Password : با زدن پسوردی دلخواه سیستم روشن شود.

ـ Disable : حالت روشن شدن سیستم با صفحه کلید غیرفعال باشد.

ـ Keyboard 98 : با زدن دکمه پاور روی کیبوردهای قدیمی سیستم روشن شود.

Mouse Power ON: [Enable / Disable]

اینکه وقتی کلیک دکمه چپ ماوس کلیک گردد سیستم روشن شود.

Modem Ring resume: [Enable / Disable]

این گزینه اگر فعال باشد، اگر مودم شما به خط تلفن متصل باشد و کسی با شما تماس بگیرد سیستم روشن می شود

5) Pnp/PCI Configuration (پیکربندی و تنظیمات مربوط به دستگاه ها)

PCI: Peripheral Compounent Interconnect

PNP: Plug & Play

دستگاه های PCI دستگاه هایی هستند که از طریق اسلات PCI به مادربرد متصل می شوند. مانند مودم، ضبط تلویزیون یا کارت صدا.

در این قسمت می توان هر اسلات مادربرد را تعیین کرد که از کدام عدد وقفه (IRQ) استفاده شود.

بهتر است گزینه Auto را انتخاب کنید تا سیستم به طور خودکار شماره وقفه را به دستگاه ها اختصاص دهد.

6) PC Health Status یا H/W Monitor  (وضعیت سلامتی سیستم)

این بخش نمایانگر وضعیت کلی سیستم شامل سرعت فن ها، دمای جاری سیستم و پردازنده، ولتاژ پردازنده و … میباشد.

در بعضی از سیستمها در این بخش گزینه های زیر نیز وجود دارند :

Chassis Instruction: [Enable / Disable]

عملکردهای جانبی کیس مانند باز بودن درب

CPU Smart Fan Target: [Disable / Level 1 / … / Level 5]

تنظیم اتوماتیک سرعت فن پردازنده در دمای زیاد

CPU Fan Fail Warning: [Enable / Disable]

هشدار در هنگام خرابی یا عملکرد بد فن پردازنده

CPU Temp Warning: [Disable / 50 / 60 / 70 / 80]

هشدار رسیدن دمای پردازنده به دمای خاص

CPU Temp Warning: [Enable / Disable]

هشدار در هنگام خرابی یا عملکرد بد فن سیستم (کِیس)

7) Frequency / Voltage Control  (کنترل ولتاژ و فرکانس)

در این قسمت می توانید فرکانس کاری سی پی یو، ولتاژ رم و سی پی یو و همچنین ولتاژ کارت گرافیک متصل به اسلات AGP را تنظیم کنید.

این بخش بیشتر برای OverClocking استفاده می شود.

دستکاری این قسمت بدون داشتن اطلاعات دقیق و کافی ممکن است باعث سوختن مادربرد، پردازنده یا کارت گرافیک شود.

8) Top Performance / Loaf Fail-Safe / Optimized Default (تنظیمات اولیه و تنظیمات بهینه)

این بخش که با سه نام ذکر شده بالا در دسترس است، شامل تنظیمات پیش فرض و اولیه کارخانه سازنده و همچنین پیش تنظیمات پیشنهادی شرکت سازنده میباشد.

به برخی از گزینه های رایج آن میپردازیم :

Load Fail-Safe Default:

بارگزاری تنظیمات پیش فرضی که از برخی از قابلیتهای مادربورد چشم پوشی می کند.

Top Performance & Optimized Default:

بارگزاری تنظیمات پیش فرضی که بیشترین کارایی مادربرد سیستم را بهمراه دارد.

9) BIOS Setting Password – Set Supervisor & User Password

(کلمه عبور تنظیمات بایوس / تنظیم کلمه عبور کاربر)

در این قسمت می توانید رمز ورود را وارد کنید یا وارد تنظیمات بایوس شوید.

با تنظیم رمز عبور سیستم یا رمز عبور کاربر، می توانید رمز عبوری را برای بوت شدن سیستم تعیین کنید تا هیچ کس نتواند بدون اجازه از رایانه استفاده کند.

با تنظیم رمز عبور Supervisor می توانید رمز ورود به تنظیمات BIOS را وارد کنید.

نکته: با برداشتن باتری مادربرد، این دو رمز عبور پاک شده و تمامی تنظیمات ریست می شوند (تنظیمات کارخانه).

10) ذخیره و خروج

در اکثر موارد با فشار دادن کلید F10 تغییرات ایجاد شده در بایوس ذخیره شده و سیستم راه اندازی مجدد و آماده می شود.

در برخی از مادربردها برای ذخیره و خروج باید گزینه Save And Exit را انتخاب کنید.

گزینه Exit Without Saving نیز بدون ذخیره تغییرات اعمال شده از قسمت تنظیمات خارج می شود.